در همایش نقش پژوهش در قانونگذاری ارائه شد
تحلیل لاریجانی از اوضاع اقتصاد ایران
علی لاریجانی دیروز در یک همایش، دو ماموریت مهم را به نهادهای پژوهشی واگذار کرد. رئیس مجلس شورای‌اسلامی که در همایش «نقش پژوهش در قانونگذاری»، اظهاراتش را در دو محور مشخص اقتصادی و سیاست خارجی مطرح کرد، مرکز پژوهش‌های مجلس را در گام نخست به فعال شدن برای تدوین برنامه به‌منظور برون‌رفت از چالش‌های اقتصادی مامور کرد و در دومین گام، به این مرکز ماموریت داد برداشت‌های جدیدی در حوزه سیاست خارجی به‌ویژه آمریکا به سیاستگذاران ارائه دهند.
ه گزارش اقتصادنیوز ، علی لاریجانی در محور اقتصادی اظهاراتش، بر وجود ۳۸ چالش اقتصادی مهم در کشور تاکید کرد. او هرچند به‌طور کامل مصداق‌های این چالش‌ها را بیان نکرد، اما اعلام کرد که اگر مشکلات کشور به‌صورت منظم از لحاظ اقتصادی بررسی شود، حدود ۳۸ چالش وجود دارد که حداقل ۱۵ مورد آن چالش‌های بزرگ است و باید خودمان را با این مشکلات مواجه کنیم و این مشکلات را خوب بفهمیم و برای آن راه‌حل ارائه کنیم.
او در این‌باره بر لزوم همکاری دولت با مجلس تاکید کرد. لاریجانی با بیان اینکه اگر در رفع این مشکلات تاخیر شود با مشکلات بزرگ‌تری مواجه می‌شویم، گفت: نباید از این موضوعات ترسید زیرا توانمندی کشور کم نیست اما صحیح کار کردن و صحیح تدبیر کردن اهمیت دارد. او با بیان اینکه کشور با چالش‌های متعدد اقتصادی رو‌به‌روست که برخی از آنها مزمن و مربوط به چند دوره و نیز به گونه‌ای به یکدیگر تنیده شده است، تاکید کرد: حل تک موردی این چالش‌ها، حلال مشکلات کشور نیست و باید در یک حوزه پهن‌تری آنها را مورد توجه قرار داد.
وضعیت قرمز صندوق توسعه ملی
رئیس مجلس در بخش‌هایی از اظهاراتش به برخی چالش‌ها هم اشاره کرد؛ او از منابع رو به پایان صندوق توسعه ملی، کمبود منابع دولت و فروش اوراق و معضل حقوق بازنشستگان به‌عنوان برخی از چالش‌های مهم پیش‌روی کشور یاد کرد. رئیس قوه‌مقننه با بیان اینکه درآمد دولت بر مبنای بودجه حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی است و بودجه جاری کشور نیز همین حدود است، گفت: یک دوره‌ای در دهه ۷۰ تا سال ۸۳ برای شرایط بحرانی، کمبود منابع از حساب ذخیره جبران می‌شد؛ اما پس از مدتی حساب ذخیره تعیین‌تکلیف شد و صندوق توسعه ملی تشکیل شد که پس از آن دولت‌ها، شرکت‌هایی را که تحت‌عنوان اصل ۴۴ باید فروخته می‌شد فروختند و در اختیار بخش خصوصی قرار دادند و درآمد حاصل از آن برای کسری بودجه صرف شد؛ این منبع نیز در حال پایان یافتن است بنابراین راهکار دیگری اتخاذ شد که فروش اوراق است.
لاریجانی با اشاره به اینکه فروش اوراق یعنی افزایش بدهی برای سال‌های بعد، تصریح کرد: این وضعیت گره بزرگی برای کشور ایجاد می‌کند. او با بیان اینکه مشکل آن است که بدنه اجرایی کشور بسیار وسیع است، گفت: توانمندی کشور برای تامین بودجه جاری امکان‌پذیر نیست و تمام دستگاه‌ها چنین مشکلی دارند و مربوط به یک دستگاه نیست.
او با تاکید بر اینکه استفاده از اوراق برای کمبود منابع عمومی برای جبران بودجه تنها می‌تواند برای یک سال انجام شود، ادامه داد: اگر این موضوع روال شود و هر ساله تکرار گردد، یک دولت فرومانده تشکیل می‌شود؛ آیا می‌خواهید دولت فرومانده تشکیل شود یا می‌خواهید سر پا بمانید؟ اگر به‌دنبال سر پا ماندن هستید باید اصلاح مسیر انجام شود که این اصلاح مسیر اقتضائاتی در حجم دولت دارد. لاریجانی در ادامه به مکفی نبودن حقوق بازنشستگان اشاره و یادآوری کرد که صندوق‌های بازنشستگی توانایی پرداخت ندارند. اگر به بودجه سال ۹۷ نگریسته شود، مبالغ بسیار بالایی برای بازنشستگان و صندوق‌های بازنشستگی در نظر گرفته شده است.
او با بیان اینکه مسائل دیگری همانند محیط‌زیست، غبار و آلودگی هوا به سرمایه‌گذاری جدید نیاز دارد، افزود: گره‌های مختلف دیگری در کشور وجود دارد که به یکدیگر تنیده هستند.
رونق اقتصادی ایجاد نشده است
لاریجانی در ادامه با اشاره به فرمایشی از حضرت علی(ع) ادامه داد: امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند که توجه به درآمد و تولید باید بیش از این باشد که به مالیات از مردم توجه شود که این موضوع برای امروز کشور بسیار مهم است چراکه ما در شرایط کنونی هنوز دچار رکود هستیم و رونق اقتصادی ایجاد نشده است. رئیس مجلس همچنین تاکید کرد که مالیات باید متناسب با شرایط اقتصادی اخذ شود. به گفته لاریجانی اگر تولید در کشور فعال نشودو صادرات راه نیفتد، شرایط کسب ثروت فراهم نمی‌شود. رئیس مجلس افزود: با تکیه به درآمدهای نفتی، اقتصاد زاینده به‌وجود نمی‌آید، بنابراین باید نقص کشور شناسایی و این نقایص جبران شود.
نگاه به قانونگذاری تغییر کند
علی لاریجانی در بخش دیگری از اظهارات خود به برخی راهکارها برای حل مشکلات یاد شده، اشاره کرد. او در وهله اول از لزوم تغییر نگاه در حوزه قانونگذاری سخن گفت. رئیس مجلس با بیان اینکه پژوهش باید نیازهای کشور را احصا و راه‌حل‌های درستی ارائه کند، گفت: امروز در موقفی قرار داریم که شرایط کشور اقتضائات جدیدی دارد و نگاه به قانونگذاری باید از سنخ متعارف مقداری تغییر یابد.
لاریجانی با تاکید بر اینکه باید بدانیم که در چه وضعیت و موقفی قرار داریم تا نیازهای کشور را به درستی تشخیص دهیم و برای آن برنامه‌ریزی و روی آن تمرکز کنیم، گفت: در حال حاضر توجه به چند بخش اهمیت دارد؛ بخشی از شرایط به وضعیت بین‌المللی و منطقه‌ای بازمی‌گردد لذا در شرایط فعلی حداقل در محاسبات خود باید این موضوع را در نظر بگیریم که رفتار آمریکا و برخی از کشورهای دیگر در منطقه به گونه‌ای بوده است که به‌دنبال ضربه زدن به منافع ملی ایران هستند و هر از چند گاهی دیده می‌شود که مجلس ملی آمریکا و تمهیدات بین‌المللی این کشور مشکلاتی را برای ایران به‌وجود می‌آورند. رئیس مجلس شورای‌اسلامی افزود: مشکلاتی که آمریکایی‌ها ایجاد می‌کنند، بر اساس دسته‌بندی مشخص می‌شود که بخشی مسائل سیاسی، بخشی اقدامات ایذایی منطقه‌ای و بخشی مشکلاتی است که در صحنه اقتصادی برای ایران ایجاد می‌کنند.
او در بخش دیگری از تاکیداتش درباره تغییر نگاه در حوزه قانونگذاری، با بیان اینکه مسوولان کشور باید شفاف‌تر برخی امور را با مردم در میان بگذارند، افزود: در حال حاضر همه فکر می‌کنند که منابع وسیعی در کشور هست و غفلتی برای حل مشکلات وجود دارد؛ در‌حالی‌که منابع کشور ضیق است و باید درست مصرف شود لذا در امور استخدامی و سایر مسائل حاشیه‌ای تاثیرگذار باید اصلاحاتی صورت گیرد و رویه کنونی شرایط کشور را بهبود نمی‌دهد.
استفاده از ایده‌های خوب
لاریجانی در ادامه «استفاده از ایده‌های خوب» را به‌عنوان یکی از راه‌های کمک‌کننده به حل چالش‌های پیش رو مطرح کرد. او تاکید کرد: مرکز پژوهش‌ها باید ساختاری ایجاد کند که مشخص شود پیشنهادهای موجود درباره مسائل، چگونه باید به نتیجه برسد. به گفته رئیس مجلس، گاه در کشور ایده‌های خوبی وجود دارد؛ اما چون به صراط و مسیر تحقق آن توجه کافی نمی‌شود این پیشنهادها می‌ماند لذا اهمیت فهم مسیر کمتر از موضوع نیست. لاریجانی تاکید کرد: مرکز پژوهش‌ها باید سازوکاری برای روش‌ها طراحی کند که ممکن است نیاز باشد برخی روش‌ها در قالب سیاست‌های کلی ارائه شود یعنی رهبری ابلاغ کند تا همه اطاعت کنند. رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه مرکز پژوهش‌ها، مرکز تحقیقاتی دانشگاهی نیست، تصریح کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس باید ما را به یک تصمیم برساند که این گام آخر بسیار مهم است که زمانی که مرکز پژوهش‌ها مشکلات را بررسی و ایده‌هایی برای رفع مشکلات ارائه می‌کند، طریق آن را باید شفاف بیان کند تا تصمیم‌گیری ساده شود.
مسیر کشور باید تغییر کند
لاریجانی یادآور شد: در نظام بودجه‌ریزی کشور هنوز دچار ساماندهی امور روزمره هستیم که این به اقتصاد زاینده کشور کمکی نمی‌کند و به تغییر مسیر نیاز دارد؛ البته کار ساده‌ای نیست، اما باید شروع و گفته شود که در سال‌جاری ۵ درصد از این مسیر تحقق می‌یابد و سال بعد ۱۰ درصد که باید برنامه روشنی برای خود داشته باشیم که متوجه شویم در حال تغییر مسیر هستیم، البته این تغییر مسیر در حال حاضر مشاهده نمی‌شود. رئیس مجلس شورای‌اسلامی با بیان اینکه مرکز پژوهش‌ها باید یک کار جدی برای تغییر مسیر انجام دهد و با مجلس در میان بگذارد، تصریح کرد: ظرفیت کشور در حدی است که بتوان از منابع کشور به درستی استفاده کرد، لذا امیدوارم این‌گونه نشست‌ها کمک کند که تصمیمات مجلس در مسیر کار بیشتر برای ملت قرار گیرد.
برداشت‌های جدید در سیاست خارجی
علی لاریجانی در تشریح دومین حوزه مهمی که باید در کشور به آن توجه شود، از سیاست خارجی یاد و تاکید کرد که مرکز پژوهش‌های مجلس باید به این حوزه توجه ویژه‌ای داشته باشد. او از مرکز پژوهش‌های مجلس خواست درباره ماجراجویی‌های آمریکا یک برداشت جدید به مجلس ارائه کند. رئیس قوه مقننه با بیان اینکه مرکز پژوهش‌ها باید به حوزه سیاست خارجی توجه ویژه‌ای داشته باشد، گفت: با توجه به رفتار آمریکایی‌ها و اینکه هر روز یک ماجرا خلق می‌کنند حتما باید این بخش مورد رصد جدی قرار گیرد و از آن غفلت نشود.
او افزود: واحدی که باید رفتار آمریکایی‌ها را رصد کند و با حضور صاحب‌نظران ارزیابی دقیقی داشته باشد، بسیار مهم است چرا که این رفتارها تاثیراتی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی در رفتار ایران دارد. لاریجانی با بیان اینکه ارزیابی ما این نبوده که مسائل تروریستی و رفتار آمریکا و برخی کشورها در منطقه کوتاه‌مدت است، ادامه داد: با توجه به این شرایط باید حداقل برای خود یک برنامه میان‌مدت داشته باشیم.
